ضرب المثل‌های فارسی و ایرانی به ترتیب حروف الفبا:
🍁 🍂 🌷 🌹 🌻 🌼 🌸 🌺 💐 🍀 ☘️ 🌿 🌱 🌴 🌳
👇 👇 👇 👇 👇 👇 👇
- ضرب المثل دارندگی و برازندگی
لاجرم توان‌گری بزرگ منشی می‌آورد.
- ضرب المثل دایه مهربان‌تر از مادر!
دلسوزی بی‌جا و دخالت بی‌جا و خود سرانه.
به غذایی که دختر دم‌بخت پخته باشد و بخواهند تعریف مضاعف بکنند، می‌گویند.
- ضرب المثل دختر همسایه هر چی چِل‌تر واسه ما بهتر
از عیب دیگران راحت‌تر می‌توان سوء استفاده کرد.
- ضرب المثل در این دنیا دلی بی‌غم نباشد/ اگر باشد بنی‌آدم نباشه
اشاره به اینکه همه انسان‌ها کم یا زیاد به گونه‌ای غم و گرفتاری دارند.
- ضرب المثل در باغ سبز نشان دادن
در شروع کاری، جهت سوء استفاده رفتار و وعده‌های فریبنده داشتن.
- ضرب المثل در بیابان لنگه کفش نعمت است
در موقع سختی و تنگنا حتی کم‌ترین و بی‌ارزش‌ترین چیزها به حساب می‌آید و به درد می‌خورد.
مهمان دوست، کسی که در خانه‌اش همیشه به روی مهمان باز است.
- ضرب المثل در دیزی باز است حیای گربه کجا رفته؟
اشاره به شخص بی‌ملاحضه که از محبت و نجابت و بزرگواری کسی سوء استفاده کند.
خبری منتشر و پخش شدن.
- ضرب المثل در عفو لذتی است که در انتقام نیست
سفارش به بخشش و گذشت به هنگام قدرت توانایی در گرفتن انتقام.
- ضرب المثل در کار خیر، حاجت هیچ استخاره نیست
برای انجام کار درست و خیر نباید شک و تردید داشت و از این و آن پرسید یا حتی استخاره کرد.
- ضرب المثل در مسجد را نمی‌شود کند
قید متعلقاتی چون پدر و مادر یا فرزند را نمی‌توان زد، حتی اگر آزاردهنده و غیر قابل تحمل باشند.
- ضرب المثل در ناامیدی بسی امید است
نباید قطع امید کرد و تا آخرین لحظه باید امیدوار بود.
- ضرب المثل دروغ که حناق نیست
هنگام عصبانیت از دست دروغ‌گو می‌گویند، به این معنی که: دروغ گفتن راحت است و معنی برای آن وجود ندارد.
- ضرب المثل دروغ‌گو کم حافظه است
از آن‌جا که دروغ‌گو می‌خواهد از چیزی غیر واقعی و ساختگی سخن بگوید طبعاً کلامش محکم و بدون اشتباه نخواهد بود، بنابراین در گفته‌هایش اختلاف و ضد و نقیض به وجود آمده و دروغش آشکار می‌گردد.
- ضرب المثل در همیشه روی یک پاشنه نمی‌گردد
اوضاع دائم به یک حال نمی‌ماند.
- ضرب المثل در یه تخته خوردن
به وجود آمدن فرصت و اتفاقی سودمند و غیر مترقبه.
- ضرب المثل دزد حاضر بز حاضر
اشاره به حرف یا عمل غیر قابل انکار، در مواردی که همه شواهد برای اثبات واقعیت مطلبی وجود داشته باشد و به راحتی بتوان به حقیقت موضوع پی برد.
- ضرب المثل دزد ناشی به کاهدون می‌زنه
بی‌تجربگی و همچنین بدشانسی باعث شکست در هر کار است.
- ضرب المثل2 دزد نگرفته پادشاه است
مقصر بی‌مدرک خیالش آسوده است و برای خود پادشاهی می‌کند.
- ضرب المثل دست از پا درازتر
شکست خورده و نا امید و به نتیجه نرسیده.
- ضرب المثل دست از سر کچل برداشتن
کسی را رها کردن و آزار ندادن و کاری به کارش نداشتن.
- ضرب المثل دست بالای دست بسیار است
زورگویی که به زیر دست و صعیف‌تر از خود ظلم و بدی کند، بالاخره ظالم‌تر و قدرتمند‌تر از او نیز پیدا خواهد شد که به خود او ظلم کند و حسابش را برسد.
عرض ادب و سلام خدمت کسی گفتن.
- ضرب المثل دست به دامن شدن
به کسی متوسّل شدن و پناهنده شدن.
- ضرب المثل دست به دست سپرده
نظیر: از هر دست که بدهی از همان دست پس می‌گیری.
- ضرب المثل دست به سیاه و سفید نزدن
بی‌کاره و تن پرور بودن و هیچ کاری انجام ندادن.
محتاطانه، با دقت و ملاحظه رفتار کردن.
- ضرب المثل دست چپ و راست را تشخیص ندادن
قدرت فهم و تشخیص نداشتن، نادان و مبتدی بودن.
به کسی که بی‌اجازه دست به طرف چیزی دراز کند می‌گویند، یعنی دست درازی قدغن.
- ضرب المثل دست راستش زیر سر من
آدم ناامیدی که آرزو کند به جای دیگری و دارای موقعیت و وضعیت او باشد.
- ضرب المثل دست رد بر سینه کسی زدن
کسی را طرد و ناامید کردن و جواب منفی دادن.
- ضرب المثل دستش از دنیا کوتاه است
معمولاً برای جلوگیری از غیبت پشت سر مُرده می‌گویند، یعنی دیگر در این دنیا نیست که از خود دفاع کند.
- ضرب المثل دستش از گور بیرون مانده
مرده‌ای که حتی در زیر خاک هم نگران حال و وضع نزدیکان خود باشد.
- ضرب المثل دستش به دهنش می‌رسه
کسی که وضع مالی نسبتاً خوبی دارد و محتاج دیگران نیست.
- ضرب المثل دست شکسته دنبال کار می‌رود اما دل شکسته نمی‌رود
در واقع روحیه و عشق و علاقه موجب انجام و پیشبرد کارهاست نه زحمت و تلاش ظاهری. اهمیت روحیه و علاقه به کار در مقابل تلاش جسمی.
- ضرب المثل دستش نمک نداره
کسی که هر چه بی این و آن محبت و خوبی می‌کند قدر آن را نمی‌دانند و یا اینکه در مقابل بدی می‌بینند.
- ضرب المثل دست کسی را تو پوست گردو گذاشتن
کسی را لنگ و معطل کردن.
- ضرب المثل دست کسی را خواندن
فکر کسی را خواندن، پی به خیالات کسی بردن.
کم ارزش شمردن و به حساب نیاوردن چیزی یا کسی، کوچک و ناچیز تلقی کردن.
- ضرب المثل دسته گل به آب دادن
خرابکاری کردن.
- ضرب المثل دستی از دور بر آتش داشتن
از دور شاهد ماجرا بودن و از دشواری‌ها یا خطرات کار اطلاع نداشتن.
- ضرب المثل دعوا لحاف ملّاست
برای رسیدن به مقصود چیزی را بهانه قرار دادن.
- ضرب المثل دلا دیوانه شو دیوانگی هم عالمی دارد
به دو معنی:
1- دیوانه عشق خدا شدن
2- از دست دادن عقل و شعور و اینکه آدم دیوانه از فکر و خیال و دغدغه‌های زندگی آسوده است.
- ضرب المثل دل به دریا زدن
ترس و تردید را کنار گذاشتن و هرچه باداباد گفتن و شجاعت اقدام کردن.
- ضرب المثل دل به دل راه دارد
دوستی و محبت راه دل را به دل باز کرده و قلب‌ها را به یکدیگر ارتباط می‌دهد، عشق و علاقه دو طرفه است.
از دنیا یا از کسی گله و ناراحتی داشتن.
- ضرب المثل دل دادن و قلوه گرفتن
گفتگو و هم‌صحبتی همراه با علاقه و صمیمیت بین دو طرف.
تردید داشتن، مردد بودن.
- ضرب المثل دلش طاقچه ندارد
کنایه از کم صبر و طاقت بودن.
- ضرب المثل دلش مثل آینه است
کنایه از آدم صادق و بی‌ریا و بی‌غل و غش (نظر به اینکه آینه هر چه در آن است یعنی واقعیت را نشان می‌دهد).
- ضرب المثل دلی از عزا در آوردن
بعد مدتی کاری را به دلخواه و مطلوب و درست و حسابی انجام دادن و سیراب شدن (مثل خوردن غذای سیر یا رفتن به تفریح و...).
- ضرب المثل دماغش را بگیری جانش در می‌آید
به آدم ضعیف و لاغر می‌گویند.
- ضرب المثل دُم به تله ندادن
گیر نیفتادن به جهت زرنگی و زیرکی.
- ضرب المثل دُم به کول گذاشتن
ناامید و شکست خورده پی کار خود رفتن، ترسیدن و خد را جمع و جور کردن.
- ضرب المثل دم خورشید کباب شدن
مبتلا شدن به گرفتاری و مصیبت و بلا، متحمّل رنج و عذاب فراوان شدن.
پررویی و زبان درازی.
- ضرب المثل دُم کسی را چیدن
وقیح وپررویی را بر جای خود نشاندن.
- ضرب المثل دندان اسب پیشکشی را نمی‌شمارند
در مورد ارزش و قیمت یا عیب و ایراد هدیه و چیز مجانی دقت و حساب کتاب نمی‌کنند.
- ضرب المثل دندان تیز کردن
چشم طمع به چیزی یا کسی دوختن.
- ضرب المثل دندان روی جگر گذاشتن
صبر در گرفتاری وبلا، صبر غیر قابل تحمل.
طمع‌کار برای هر چیزی که منفعت داشته باشد.
- ضرب المثل دندانی را که درد می‌کند باید کند انداخت دور
قید کس یا چیزی را که مزاحم است و فایده‌ای ندارد باید زد.
- ضرب المثل دنده‌اش پهن است
بی‌عار و بی‌رگ است.
- ضرب المثل دنیارو آب ببره فلانی را خواب می‌بره
بی‌غم و بی‌خیال، آدم خوسرد و آسوده خاطر.
این جهان ماندنی نیست و هر چه از خوبی و بدی در آن است می‌گذرد و تمام می‌شود.
- ضرب المثل دنیا همین صد سال اولش سخت است
اشاره به اینکه در دنیا و در زندگی آسودگی و راحتی وجود ندارد.
دچار شک و تردید بودن، در مورد چیزی مردد بودن.
دعوا و نفاق افکندن بین دو نفر.
- ضرب المثل دو پا داشت دوپای دیگر هم قرض کرد
فرار و گریز به آخرین حد شتاب.
- ضرب المثل دو پا را در یک کفش کردن
سماجت و لجاجت بر سر حرفی یا انجام کاری حتی دور از عقل و منطق.
- ضرب المثل دود از سر بلند شدن
داغ کردن و شوکه شدن بر اثر شنیدن حرفی بسیار نابارورانه و حیرت انگیز.
- ضرب المثل دود از کنده بلند می‌شود
سالمندان از جوانان کارآمدتر و قابل‌ترند.
- ضرب المثل دود چراغ خوردن
رنج بردن در طلب چیزی به خصوص تحصیل علم و دانش.
- ضرب المثل دودش تو چشم خودت می‌ره
نتیجه کار بد نصیب خودت خواهد شد.
- ضرب المثل دود شده رفته هوا
چیزی یا کسی غیب و ناپدید شدن، از بین رفتن هستی و سرمایه.
- ضرب المثل دو دوزه بازی کردن
حیله‌گری، دو طرف معامله یا گفتگو را داشتن.
دوره یا زمانه‌ای که هر کس «وای برمن» می‌گوید و به فکر نجات خویش از گرفتاری و مهلکه است.
دیدار و ملاقات هرچه کم‌تر و دیر به دیرتر انجام شود، ارزش و احترام و محبت طرفین نسبت به یکدیگر بیشتر شده و بیشتر نیز حفظ می‌شود و قوام می‌یابد، چرا که در کثرت دیدار خواه ناخواه دلخوری پیش می‌آید.
- ضرب المثل دوست مرا یاد کند یک هله پوک
هدیه هر چند هم اندک و کم ارزش حتی در حد یک دانه هِل پوک شده باشد، نشان می‌دهد به یاد دوست هستیم و به او علاقه داریم.
- ضرب المثل دوستی خاله خرسه
دوستی غیر عاقلانه و از روی نفهمی ونادانی، دوستی که از دشمنی بدتر و آسیب رساننده‌تر و عذاب آورتر باشد.
- ضرب المثل دوغ و دوشاب برایش یکی است
کسی که خوب و بد، زشت و زیبا، پسندیده و ناپسند و... در نظرش یکسان و هم ارزش بوده و برایش فرق نکند.
- ضرب المثل دو قورت و نیمش باقی است
کسی که به جای تشکر و قدردانی از خدمت و محبت دیگری با پررویی و توقع بی‌جا مدعی و طلب‌کار هم بشود.
- ضرب المثل دولا پهنا حساب کردن
جنس یا دستمزدی را به دو برابر قیمت اصلی حساب کردن.
- ضرب المثل دهن داره یه گاله، لقمه داره نواله، چشم‌ها داره نخودچی، ابرو نداره هیچی
وصف بچه یا آدمک زشت.
به حرف افتادن، سخت مشغول پر چانگی کردن.
راز نگه ندار، کسی که هر حرفی را زود برای این و آن بازگو می‌کند و حتی قادر به نگه داشتن اسرار خود نیست.
- ضرب المثل دیدار به قیامت
ناامیدی از ملاقات بعدی به دلایل مختلف (مثل قهر، غیبت طولانی و...).
- ضرب المثل دیر اومدی زود میخواهی بری
به تازه‌کار و تازه واردی که برای رسیدن به هدف و موقعیت مطلوب عجله داشته باشد و بخواهد خیلی سریع به مدارج بالا برسد.
- ضرب المثل دیگ به دیگ می‌گه روت سیاه، سه پایه می‌گه صل علی
بدنام و عیبناکی که از دیگران عیب و ایراد بگیرد.
- ضرب المثل دیگی که واسه من نجوشه، سر سگ توش بجوشه
بی‌تفاوتی شخص نسبت به چیزی یا کاری که استفاده و منفعتی برای او ندارد و مربوط به دیگران است.
- ضرب المثل دیوار حاشا بلند است
حاشا کردن و منکر شدن حد و مرزی ندارد و حرف یا عمل خود را می‌توان به راحتی و تا حد غیر ممکن و نا محدود انکار کرد.
- ضرب المثل دیوار موش داره، موش هم گوش داره
در سخن گفتن باید محتاط بود و هر جا و در میان هر جمعی نباید حرفی را زد، زیرا ممکن است کسی خبر چینی کرده و آن را بازگو کند.
- ضرب المثل دیواری از دیوار من کوتاه‌تر گیر نیاوردی؟
به کسی که از بین چندین نفر یکی را که از همه بی‌تقصیرتر یا مظلوم‌تر و ضعیف‌تر است برای انتقام گرفتن یا خالی کردن عقدة خود و یا حتی انام کاری انتخاب کند.
- ضرب المثل دیوانه چو دیوانه بیند خوشش آید
هر کس از دیدن و بودن با همجنس و هم‌زبان و هم‌فکرِ مثل خود خوشحال می‌شود وبا او می‌جوشد.
برچسب ها : ضرب المثل‌های فارسی و ایرانی , ضرب المثل , ضرب المثل فارسی , ضرب المثل خنده دار , ضرب المثل کودکانه , ضرب المثل های خنده دار , ضرب المثل خنده دار کوتاه , ضرب المثل مسخره , ضرب المثل زشت , ضرب المثل های قدیمی , ضرب المثل خنده دار با معنی , ضرب المثل های محلی , ضرب المثل طنز امیز , ضرب المثل قدیمی با معنی , ضرب المثل خنده دار با معنی , ضرب المثل پانتومیم , بانک ضرب المثل , ضرب المثل های فارسی با معنی , بانک ضرب المثل با معنی , ضرب المثل فارسی با تصویر